کشاورزی هیدرو پونیک

کشت هیدروپونیک چیست؟

هیدروپونیک یا با نام دیگر آب کشت روشی است که در آن  محصولات کشاورزی بدون خاک و سم و با کم ترین نیاز به آب (با استفاده از محلول مغذی) پرورش پیدا می کنند.
 (Hydroponics) یک روش کشت گیاهان است که در آن از خاک به عنوان محیط رشد برای گیاهان استفاده نمی‌شود. به جای آن، ریشه‌های گیاهان در یک محلول مغذی قرار می‌گیرند که شامل تمام عناصر ضروری برای رشد و تغذیه گیاه است.
ریشه گیاه دائما و به طور مستقیم با این محلول مغذی در ارتباط است تا گیاهان بتوانند به مواد مغذی نیازمند خود همیشه دسترسی داشته باشند.
در روش های گلخانه ای، کشت هیدروپونیک، محبوبیت زیادی پیدا کرده است و هزاران نفر در این حوزه مشغول به کار شده اند. در ایران نیز در حال حاضر، صدها نفر در این حوزه مشغول به کار هستند.

یکی از مزایای تولید گلخانه ای این است که به فصل و همچنین به تغییرات آب و هوایی ارتباطی ندارد و گیاه همیشه در یک محیط پایدار و ثابت قرار دارد.

بهره وری محصول در این روش بالا می رود و همچنین اثر بخشی تولید را نیز می توان ارتقا داد.

روش هیدروپونیک مثل هر روش گلخانه ای، دارای معایب و مزایایی است که باید آنها را نیز در نظر گرفت.
کشاورزی هیدروپونیک به دلایل زیادی مورد استفاده قرار می گیرد، این سیستم های بدون خاک، به فضای کمتر، مصرف آب کمتر، نیاز پایین تر به کود و آفت کش ها، کنترل بهتر شرایط محیطی نیاز دارند و خب  رشد بهتر محصولات را در پی خواهند داشت.

هیدروپونیک را می توان در فضای داخل و به صورت عمودی استفاده کرد و راه حلی برای کاشت محصولات در بیابان ها یا مناطقی با خاک نامناسب محسوب می شود. حتی برای گیاهان در حال انقراض می شود، از این روش بهره برد و جلوی نابودی گونه های گیاهی را گرفت.
در کشت هیدروپونیک، گیاهان در یک محلول مغذی قرار داده میشوند که حاوی عناصر غذایی ضروری برای رشد گیاهان می باشد. این محلول مغذی به صورت مستقیم با ریشه‌های گیاهان در ارتباط است و یا اینکه گیاهان در محلول غوطه ور می‌شوند تا به مواد مغذی نیازمند خود همیشه دسترسی داشته باشند.
با روش هیدروپونیک آلودگی خاک دیگر دغدغه گلخانه داران نیست و نیازی به ضدعفونی مداوم خاک نخواهد بود. به دلیل انکه آب در یک حرکت دایره ای حرکت می کند، در مصرف آب صرفه جویی می شود و هزینه های تولید کاهش می یابد. این فرصت خوبی برای استان‌های با بحران کم ابی مانند یزد است در واقع می توان گفت یکی از مزایای کشت هیدروپونیک، کنترل بهتر شرایط رشد است.

با استفاده از سیستم‌ها و تجهیزات ابیاری، کنترل رطوبت و مقدار محلول مغذی و دیگر پارامترهای رشد، می‌توان شرایط  مطلوبی را برای رشد گیاهان ایجاد کرد. این مزیت به کشاورزان اجازه می‌دهد تا عملکرد و کیفیت محصولات را بهبود بخشند.
از دیگر مزایای هیدروپونیک می توان به گیاهانی اشاره کرد که توانایی رشد در آب و هوای معمولی مناطق و یا به عبارتی حالت عادی، را ندارند یا بسیار سخت و پرهزینه خواهند بود و اصلا مقرون به صرفه نیستند. بهینه سازی مصرف آب، یکی از فواید مهم در تولید هیدروپونیک است. مخصوصا برای نواحی خشک یا نواحی که در معرض خشکسالی هستند .در این روش نیازی به ضدعفونی کردن بستر ندارید و آلودگی ریشه هم کاهش می یابد و در پی آن استفاده از مواد افت کش کم می شود.
علاوه بر تمامی چیزهایی که گفته شد، کشت هیدروپونیک نیاز به فضای کمتری دارد نسبت به کشت سنتی. این ویژگی به ویژه در شهرها و مناطقی با فضای محدود بسیار مفید واقع شده است. همچنین، در کشت هیدروپونیک مصرف آب نیز کاهش می‌یابد زیرا آب قابل استفاده مجدد است و به صورت سیستمی دوباره استفاده می‌شود.

کشت هیدروپونیک در منزل:

کشت هیدروپونیک در منزل یک گزینه جذاب برای تولید و خودکفایی و استفاده  از تازه‌ترین محصولات است. این روش کشت، به شما اجازه می‌دهد تا گیاهان خوراکی را در فضای خانه خود پرورش دهید، بدون نیاز به فضای گلخانه ای بزرگ و زمین های وسیع کشاورزی.

در زیر چند مرحله ابتدایی  را برای شروع کشت هیدروپونیک در منزل برای شما آورده ایم:

•  ابتدا باید مکان مناسبی را برای سیستم کشت هیدروپونیک انتخاب کنید. می‌توانید از فضای کوچکی مانند پنجره ها یا بالکن استفاده کنید یا اتاقی را به عنوان یک گلخانه کوچک مخصوص کشت هیدروپونیک مجهز کنید.
• انتخاب سیستم هیدروپونیک: برای کشت در منزل  از ان جهت که محیط و محصول کمی مورد نظر است  می‌توانید از سیستم‌های ساده مثل سیستم NFT (تغذیه تکنیک فیلم مغذی)، سیستم غرقابی (ebb and flow) یا سیستم تراکمی استفاده کنید. این سیستم‌ها در فضای کوچک نیز پاسخگو نیازهای گیاه خواهند بود.
• تهیه محلول هیدروپونیک: شما باید یک محلول مغذی برای گیاهان خود در نظر بگیرید. معمولاً محلول‌های مغذی آماده‌ای در بازار هستند که شامل ترکیبات مغذی مورد نیاز گیاهان می باشند. همچنین، می‌توانید خودتان محلول مغذی را با استفاده از فرمولاسیون‌های موجود تهیه کنید که ممکن است سخت یا زمان بر باشند.
• انتخاب گیاهان : برای کشت در منزل، بهتر است گیاهانی را انتخاب کنید که در فضای داخلی و یا مشابه مکان مورد نظر شما خوب رشد می‌کنند و بیشتر مناسب تولید کم هستند و از طرفی راحت تر در این سیستم به نتیجه میرسند. می‌توانید از سبزیجات خوراکی مانند کاهو، نعناع، ریحان و یا سبزیجات آپارتمانی مانند فلفل دلمه‌ای، گوجه‌فرنگی و یا توت فرنگی استفاده کنید.

در ادامه و حساس ترین قسمت این روش این است که این گیاهان نیاز به مراقبت دارند و شما باید مطمئن شوید دما و رطوبت محیط، مواد مغذی و غیره به طور کامل در دسترس گیاه قرار گیرد و همچنین نیاز است دائما به بحث مهم کنترل آفات نیز بپردازید.